Cпойлер
Oekraïens jeugdkamp traint jong vechttalent
Jongen op het kinderkamp van de Azov-militairen Beeld epa
Jongen op het kinderkamp van de Azov-militairenBeeld epa
De zon is al op. Langzaam loopt instructeur Gold - kortgeknipte, rode stekeltjes en een afgetraind bovenlijf - over het terrein in de richting van een groep tenten. Daar blaast hij op zijn fluit. Pidjom! Schreeuwt hij. Opstaan!
Michiel Driebergen18 augustus 2016, 22:31
Onmiddellijk klinkt geschuifel en geroezemoes. De tenten worden opengeritst. Slaperige gezichten van achtjarige opdondertjes komen tevoorschijn. Opgeschoten pubers met wallen onder de ogen zoeken naar hun schoenen. Een vloek, een duw. Na het tandenpoetsen wacht de eerste training: een duurloop over het veld en tussendoor telkens tien keer opdrukken.
Kinderen omsmeden tot elite-patriotten
Azov is een Oekraïens vrijwilligersbataljon dat vecht tegen de pro-Russische rebellen in het oosten van het land. Voor de tweede zomer op rij organiseert Azov ook kinderkampen, zoals deze in een bos bij hoofdstad Kiev. Vijftig kinderen tussen acht en zestien jaar worden in twaalf dagen omgesmeed tot elite-patriotten.
Na het ontbijt draven ze op bij de vlag, gehuld in camouflagekleding. Op bevel van Gold doen ze hun petten af. Ze plaatsen de vuist voor de borst en brullen zijn woorden na. "Oekraïne, heilige moeder van de helden, kom in mijn hart. Laat mijn ziel in u opleven en met uw heerlijkheid stralen. U, allerheiligste, wees mijn leven en mijn geluk." Dan wordt de vlag gehesen: het blauw-geel van Oekraïne met een afbeelding van een soldaat.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Kaart van het grensgebied van Oekraïne. Beeld Sander Soewargana
Kaart van het grensgebied van Oekraïne.Beeld Sander Soewargana
Rond lunchtijd komen de kalasjnikovs tevoorschijn. Tarkan, een lenige, dertienjarige meid met lang sluik haar uit Kiev, heeft maar 36 seconden nodig voor het onderhoud. "Het magazijn en de spanhendel verwijderen, de gaskamer losmaken. Dan zet je 'm weer in elkaar. Let op: richt nooit de loop op een persoon. Tenzij je zeker weet dat je wilt schieten."
In de late middag, als de hete zomerzon zakt, doen de kinderen een positiespel. Met houten geweren en airsoftwapens - de kleine plastic kogeltjes doen maar een beetje pijn - bootsen de kinderen gevechtssituaties na: ze moeten met elkaar communiceren, positie kiezen, hun lichaam een kwartslag draaien en vuren. "Bam bam bam bam bam" roepen ze.
Instructeurs met ervaring
De instructeurs hebben allemaal gevechtservaring met het Azov-bataljon. Gold vocht nabij Donetsk, waar hij naar verluidt het leven redde van de oom van een van de kinderen. Beer was scherpschutter, Borja een medisch soldaat - alleen bijnamen voor deze instructeurs. Gold is met zijn 27 jaar de oudste instructeur, de rest is begin twintig.
"De instructeurs laten ons zien wat oorlog is", zegt Tarkan. "We krijgen medische les. Ze leren ons hoe te overleven in een bos of een woestijn. Zo ervaren we hoe het is om soldaat te zijn."
Veel kinderen, zoals Tarkan, zijn zoon of dochter van een Azov-strijder. Ze zijn duidelijk niet afkomstig uit de onderklasse. Ze zijn goed gekleed, welgemanierd en bovenal nieuwsgierig. De negenjarige Smolni, een wijsneus met bril uit het West-Oekraïense Lviv, heeft het hele jaar uitgekeken naar het kamp. "Mijn vader is bij Azov en ik ben nu in het Azov-kamp. Mijn droom is uitgekomen."
Als de schemering valt klinkt nogmaals het gebed. "Brand alle zwakheid uit mijn hart, zodat ik geen angst of twijfel voel." Dan wordt de vlag neergehaald. Bij het kampvuur worden liederen gezongen. Het populairst is een lied met 'Dood aan de Russen' als refrein.
Kinderen raken bekend met wapens. Beeld epa
Kinderen raken bekend met wapens.Beeld epa
Vrijwilligersbataljon
Het bataljon Azov wordt gevreesd door de Russen maar is populair bij veel Oekraïners. De vrijwilligersbataljons halen in de oorlog de kastanjes uit het vuur. Azov gaat prat op de slag bij Sjirokine, de badplaats aan de gelijknamige Zee van Azov, in februari 2015. Na een verwoed gevecht werd voorkomen dat de pro-Russische rebellen de strategisch belangrijke plaats innamen.
Deze zomer rusten de strijders uit op hun basis, een resort aan de Zee van Azov niet ver van de stad Marioepol en Sjirokine in het uiterste zuidoosten van Oekraïne. Onderdeel van het akkoord van Minsk, dat vorig voorjaar werd afgesloten, is een wapenstilstand. Hoewel de strijdende partijen zich er niet aan houden, zit er voor de fanatieke Azov-strijders niets anders op dan zichzelf af te beulen in een krachthonk aan zee. Boomlange mannen met boksersneus, sixpacks en glimmende spierballen trainen er met rekstokken en gewichten.
"De enige wonden die ik momenteel behandel zijn blessures wegens de training", zegt Mama, de dokter van het bataljon. "Sommigen hebben te veel koud water gedronken."
Kinderlijk bravoure
Mama, een dertigjarige met een lange donkere vlecht, koos twee jaar geleden bewust voor het 'eliteleger' zoals Azov zichzelf graag omschrijft. "Het is ons doel de vijand te verdrijven uit het land. We willen vechten en uitgerust zijn volgens Europese en Navo-standaarden," aldus Mama.
Mama was als dokter aanwezig bij de slag van Sjirokine. "Veel strijders waren nog maar zestien of achttien jaar oud. Ik had het gevoel dat ik hun moeder had kunnen zijn", zegt ze. Ze glimlacht als ze denkt aan hun kinderlijke bravoure. "Na een mortieraanval bezwoeren ze terug te gaan naar het slagveld zodra ik de scherven uit hun lijf had getrokken. Ze pochten hoeveel granaten ze hadden afgeschoten richting de vijand."
Maar velen stierven, jong als ze waren. In februari 2015 - Mama weet het nog goed, het was op Valentijnsdag - hadden ze het grootste aantal doden en gewonden, liefst 72. "Sjirokine was de voorpost van de hel. Ik viel om van de slaap en na drie dagen waren we allemaal ziek." Mama moest een gewonde soldaat evacueren maar had niet genoeg knelverband. Kozak, zoals zijn bijnaam luidde, bloedde dood tijdens de rit naar het ziekenhuis. "Hij was amper twintig jaar oud."
Jonge kinderen leren van een instructeur hoe ze knopen moeten maken. Beeld epa
Jonge kinderen leren van een instructeur hoe ze knopen moeten maken.Beeld epa
Paniek onderdrukken
De kinderen wrijven de slaap uit hun ogen. In de nacht was er 'alarm', zoals de kinderen het noemen. Om drie uur, in het pikkedonker, werden ze opgeschrikt door explosies. Ze moesten hun tent uit en hun positie bepalen te midden van rookbommen. En bovenal de paniek onderdrukken.
Toch is het kamp niet bedoeld om de kinderen voor te bereiden op oorlog, benadrukt instructeur Gold. "We geven nationalistisch en patriottisch onderwijs," zegt hij. "Daar hoort bij dat er mensen van het oostfront komen om te vertellen wat daar gebeurt. Kinderen moeten weten wat er aan de hand is in Oekraïne."
"Niemand van ons denkt erover na om naar de oorlog te gaan", beaamt Tarkan. "Na het kamp ga ik niet een wapen pakken en mensen doodschieten." De dertienjarige wil studeren aan het lyceum voor lichamelijke opvoeding en wiskunde. Er is in Oekraïne te weinig saamhorigheid en dat moet veranderen, vindt ze. "Veel mensen denken alleen maar aan zichzelf. Echte Oekraïners zijn patriotten die vechten voor de vrijheid. Dat doen ze door elkaar te helpen. Dat maakt hen tot een natie in plaats van een volk."
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Kinderen lopen rond met nepwapens op het kamp van de Azov-militairen. Beeld epa
Kinderen lopen rond met nepwapens op het kamp van de Azov-militairen.Beeld epa
'Het nationale idee'
'De natie' vormt de kern van de ideologie van Azov, die verder met vaagheid is omgeven. Met neonazi heeft Azov niets te maken, benadrukken de instructeurs in reactie op de typering die veel in Russische en westerse media klinkt. Het symbool van Azov lijkt sterk op de nazistische wolfsangel, maar volgens Azov is het de combinatie van de letters I en de N; de 'Idea Natia', het 'nationale idee'.
Op het kinderkamp worden nazisympathieën streng bestraft. Als er een swastika wordt ontdekt in het dagboekje van een veertienjarige, moet de hele groep op appel komen. "We zijn toch geen neonazi's?", roept een instructeur het meisje woedend toe.
Een verschil met andere bataljons is dat Azov zich liever met de natuur dan met christelijke waarden associeert. "Onze ideologie heeft weinig met God te maken", zegt Azov-woordvoerder Volodimir Svidenko. "Het gaat ons om de aarde, onze grond." "We leren de kinderen het land waarop ze leven lief te hebben en de natuur te respecteren", zegt instructeur Gold. "Want de natuur is sterker dan de mens." Een programmaonderdeel van het kamp was zwerfvuil ruimen in het bos.
Nationaal belang
De kinderen zijn bereid te sterven voor dat land, zeggen ze zelf. "Ja, ik kan me dat voorstellen", zegt Smolni. "Het is een eer als je dat waard bent."
"Het nationaal belang gaat boven ons eigen belang", zegt Tarkan. "Als we ons leven geven voor Oekraïne, zal de volgende generatie vrede kennen en een beter bestaan."
Ondanks de haatdragende teksten in de liederen zijn de kinderen mild over de Russen. "Russen zijn ook mensen", zegt Tarkan. "Sommige steunen Oekraïne, sommige niet. De laatsten zijn mensen die alles geloven wat op TV gezegd wordt." "Er zijn ook verraders in Oekraïne', vult Smolni aan. "Zij werken voor de tegenstander."
Jonge strijders als voorbeeld
De realiteit in Oekraïne is nu eenmaal anders dan die in West-Europese landen, benadrukt Mama, in reactie op de vraag of het niet vreemd is kinderen met wapens op te laten groeien. "Helaas zijn we ertoe gedwongen", zegt ze. "We weten niet hoe lang de oorlog duurt. Misschien vijf jaar, maar misschien wel vijftig jaar, zoals in Israël."
Mama prijst de jonge strijders van Azov, die haars inziens een voorbeeld zijn voor alle Oekraïners. "Zij vechten omdat hun vaders het niet doen. Deze kinderen willen voorkomen dat de oorlog tot bij hun huis komt."
Het kinderkamp is volgens Mama van doorslaggevend belang voor Oekraïne. "Deze kinderen weten goddank niet wat de Sovjet-Unie was. Ook kennen ze niet de horror van de jaren negentig, toen er gebrek was aan verwarming, voedsel en werk. Onze politici willen ons tot slaven maken. We moeten zorgen dat deze kinderen slimmer, dapperder en vrijer zijn dan wij."
Voor hun veiligheid willen de Azov-strijders, de instructeurs en de kinderen niet met hun echte naam in de krant. Gegevens zijn bekend bij de redactie.
